بیماری کبد چرب چیست؟ علائم + درمان

کبد چرب چیست و این بیماری خاموش با چه روش هایی قابل درمان است؟ آیا امکان تشخیص کبد چرب در منزل و درمان آن با روش های خانگی و رژیم غذایی وجود دارد؟ و بسیاری سوالات دیگر ممکن است درباره این بیماری داشته باشید؛ اگر به دنبال روش هایی برای پیشگیری و درمان کبد چرب هستید با سیرا تا انتهای این نوشتار همراه باشید.

متاسفانه بیش از 30 درصد هموطنان ما مبتلا به بیماری خاموش کبدچرب هستند!

از جمله دلایلی که منجر به چرب شدن کبد می شود شامل رژیم غذایی ناسالم، نوشیدن مشروبات الکلی، نداشتن فعالیت بدنی کافی و در نهایت چاقی و اضافه وزن است. بنابراین یکی از روش های درمان کبد چرب کاهش وزن و لاغری است؛ چنانچه بیمار بتواند حداقل 5 درصد از وزن خود را کم کند قدم بزرگی در بهبود شرایط کبد خود برخواهد داشت.

کبد چرب چیست؟

کبد چرب به معنی تجمع 5 الی 10 درصد چربی در کبد است. متاسفانه کبدچرب یک بیماری خاموش است و متاسفانه در اکثر مواقع کبد چرب علائم و نشانه خاصی ندارد.

نکات مهم درباره بیماری کبد چرب

• کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) امکان دارد در صورت تجمع بیش از حد چربی در کبد رخ دهد.
• در اکثر مواقع کبد چرب علائم و نشانه ای ندارد.
• علت کبد چرب تا به امروز کاملا مشخص نشده است، اما طبق تحقیقات انجام گرفته اضافه وزن یک عامل خطر برای چرب شدن کبد است.
• در صورت داشتن یک رژیم سالم و متعادل احتمال ابتلا به کبدچرب به حداقل می رسد.
• افراد مبتلا به انواع بیماری کبدی مانند کبد چرب الکلی، کبد چرب غیرالکلی و … نباید نوشیدنی های الکل دار مصرف کنند.
• بیماری کبدچرب تنها در افرادی که دچار اضافه وزن هستند مشاهده نمی شود، بلکه برخی مواقع افراد لاغر هم به این بیماری مبتلا می شوند.
• این بیماری گریدهای مختلفی دارد.
• انواع کبد چرب شامل کبد چرب الکلی و غیرالکلی است که کبد چرب غیرالکلی بیشتر از از نوع الکلی در بین افراد شایع است.
• کبد چرب گرید 3 و 4 می بایست حتما توسط پزشک درمان شود اما کبد چرب گرید 1 و 2 با روش های درمان خانگی نیز قابل کنترل و درمان است.

روش های درمان خانگی کبد چرب

افراد مبتلا به این بیماری ابتدا باید به یک متخصص داخلی مراجعه کنند. پزشک پس از بررسی های لازم نکاتی را به منظور بهتر شدن وضعیت کبد شما پیشنهاد می دهد.

کبدچرب در هر سطح و مرحله ای باشد، نیاز به مراقبت و تغییراتی در سبک زندگی است. همچنین چنانچه مبتلا به این بیماری کبد هستید می توانید با درمان های خانگی سلامت کبدتان را بهبود ببخشید.

کاهش وزن بهترین راه برای درمان کبد چرب

انجمن بیماری های کبد در آمریکا اعلام کرده است که کاهش وزن یکی از بهترین راه ها برای بهبود علائم بیماری کبد چرب غیرالکلی است. به پیشنهاد این انجمن افراد مبتلا به NAFLD می بایست وزن خود را بین 3 تا 5 درصد کم کنند. همچنین در صورت کاهش وزن 7 تا 10 درصدی از وزن علائم دیگر کبد چرب غیرالکلی مانند التهاب، فیبروز و جای زخم هم کاهش پیدا می کند.

اکثر افراد مبتلا به بیماری کبدچرب شاخص توده بدنی (bmi) بالایی دارند. بنابراین اولین مرحله برای درمان کبد چرب، کاهش وزن و پیروی از رژیم غذایی مناسب برای چربی کبد است.

چنانچه متوجه آنزیم های کبد بالایی شده اید و یا جدیدا به چربی کبد مبتلا شده اید، با اصلاح رژیم غذایی در 14 روز می توانید شرایط کبد خود را تا حد بسیار زیادی بهبود بخشید.

قبل از اینکه شروع به کاهش وزن کنید و یک رژیم کبدچرب را انتخاب کنید حتما با یک رژیم درمانگر یا متخصص داخلی مشورت داشته باشید.

مواد غذایی مجاز در رژیم کبد چرب

داشتن یک رژیم غذایی سالم باعث می شود که فعالیت کبد طبیعی و نرمال باشد. در صورتی که کبد سالمی داشته باشید انرژی بیشتری برای انجام فعالیت های روزانه دارید. اما افرادی که دچار بیماری کبد هستند خیلی سریع احساس خستگی می کنند و اختلالات تنفسی، سردرد، مشکلات پوستی، افزایش وزن، حساسیت و … از جمله سایر علائم کبد چرب است.

چربی های مفید مانند اسیدهای چرب امگا 3 که در غذاهایی مثل ماهی های روغنی، آجیل ها و … یافت می شود برای سلامت کبد بسیار مفید هستند.

نکاتی که در رژیم کبدچرب توصیه می شود عبارتند از:

• تعداد وعده های غذایی را از سه وعده به 5 وعده برسانید اما با حجم غذای کم؛
• کاهش مصرف مواد غذایی حاوی چربی و کربوهیدرات؛
• استفاده از امگا 3 موجود در انواع ماهی های چرب مثل تن ماهی، سالمون، ساردین و یا امگا 3 موجود در گردو، شاهدانه، آجیل ها، روغن زیتون، بذر کتان و …؛
• روزانه یک گرم مکمل روغن ماهی استفاده کنید.
• محدود کردن مصرف چربی ها و خودداری از مصرف چربی های اشباع شده؛
• مصرف روزانه میوه و سبزیجات تازه؛
• به غیر از میوه ها و سبزیجات که سرشار از فیبر هستند از غلات کامل و برنج قهوه ای هم استفاده کنید.
• از خوردن هر گونه شیرینی جات آماده پرهیز کنید.
• مصرف نوشیدنی های قندی ممنوع؛
• برای پخت و پز از روغن زیتون یا روغن مایع کانولا استفاده کنید.

مواد غذایی غیر مجاز در رژیم کبد چرب

• نوشیدنی های الکل دار؛
• گوشت چرب و غذاهای سرخ شده؛
• مواد غذایی فرآوری شده؛
• نوشیدنی های شیرین؛

مصرف مواد غذایی حاوی قند اضافه ممنوع!

قندهایی مثل فروکتوز و ساکارز ارتباط مستقیمی با چربی کبد دارند. از جمله مواد غذایی که حاوی این قندهای فروکتوز و ساکارز است و مصرف آنها برای بیماران مبتلا به کبدچرب ممنوع است عبارتند از:

• انواع کیک و شیرینی؛
• آب نبات؛
• بستنی؛
• غلات شیرین؛
• نوشیدنی‌‌ های ورزشی؛
• نوشیدنی ‌‌های انرژی ‌زا؛
• انواع لبنیات شیرین شده مثل ماست ‌‌های طعم ‌دار؛

از رژیم مدیترانه ای استفاده کنید

طبق تحقیقاتی که در سال 2017 میلادی انجام گرفت مشخص شد که رژیم مدیترانه ای می تواند در کاهش چربی کبد حتی بدون کاهش وزن هم موثر باشد.

رژیم مدیترانه ای همچنین در درمان عوارض کبدچرب غیرالکلی مانند فشار خون بالا، کلسترول بالا و دیابت نوع دو هم موثر است. رژیم غذایی مدیترانه ای بر انواع میوه، سبزیجات، حبوبات، غذاهای دریایی و چربی های سالم تمرکز دارد.

روزانه 2 تا 3 فنجان قهوه بنوشید

طبق تحقیقات انجام گرفته، قهوه محافظ کبد است. این نوشیدنی تولید آنزیم های کبدی که با التهاب مبارزه می کنند را تحریک می کند. در صورتی که بیماران مبتلا به کبدچرب غیرالکلی به طور منظم قهوه مصرف کنند باعث کاهش چشمگیر علائم کبد چرب می شود. به همین منظور توصیه می شود روزانه 2 تا 3 فنجان قهوه بنوشید.

ورزش روزانه داشته باشید

بیماری کبدچرب در صورت بی تحرکی و عدم فعالیت روزانه تشدید پیدا می کند. همچنین عدم تحرک باعث تشدید عوارض بیماری کبد چرب مانند اضافه وزن، دیابت نوع دو و بیماری های قلبی می شود.

ورزش خاصی برای درمان کبد چرب وجود ندارد اما در صورت داشتن یک ورزش یا فعالیت بدنی روزانه مانند پیاده روی روزانه به مدت 20 دقیقه و … می توانند در کنترل و درمان این بیماری بسیار موثر باشند.

کنترل کلسترول خون

افزایش چربی کبد با افزایش کلسترول خون و خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی رابطه مستقیم دارد. برای کنترل کلسترول خون در این شرایط سعی کنید مصرف چربی های اشباع شده و ترانس را محدود کنید.

مدیریت استرس

کنترل استرس برای درمان بسیاری از بیماری ها و مشکلات اعم از کبدچرب می تواند موثر باشد.

به حداقل رساندن مصرف داروهای شیمیایی

در برخی موارد علت ابتلا به بیماری کبدچرب مصرف برخی داروهای شیمیایی است. بنابراین با محدود کردن مصرف این داروها می توانید بیماری کبد چرب را کنترل کنید. البته مصرف و قطع خودسرانه داروها بدون مشورت با پزشک معالج به هیچ عنوان توصیه نمی شود.

ترک مصرف سیگار، مواد مخدر و نوشیدنی های الکل دار

یکی از دلایل اصلی ابتلا به کبدچرب در جوامع امروزی مصرف مشروبات الکل دار است. ترک مصرف نوشیدنی های الکل دار می تواند شما را درمان کبدچرب کمک کند همچنین عدم مصرف الکل یک راهکار برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری است.

به غیر از نوشیدنی های الکل دار، سیگار و انواع مواد مخدر هم می توانند باعث تشدید عوارض بیماری کبدچرب شوند، بنابراین با ترک این مواد مضر می توانید قدم بزرگی در درمان این بیماری و بهبود سلامت کلی بدن خود بردارید.

سوالات متداول