چه مقدار کاهش وزن نگران کننده است؟ + علائم کاهش وزن خطرناک
کاهش وزن ناگهانی و زیاد می تواند به دلایل مختلف مثل قرار گرفتن در شرایط استرس زا، بیماری هایی مثل آرتروز، سرطان، بیماری های قلبی عروقی، دیابت، سلیاک و … اتفاق بیفتد. اما چه مقدار کاهش وزن نگران کننده است؟
در ادامه با مجله سلامتی سیرا همراه باشید تا به بررسی علت کاهش وزن ناگهانی، عوارض آن و همچنین این موضوع که چه مقدار کاهش وزن خطرناک است؟ بپردازیم؛ با ما همراه باشید.
کاهش وزن نگران کننده چیست؟
در صورتی که در مدت زمان کوتاهی کاهش وزن قابل توجه و ناگهانی داشته باشید، گفته می شود که این کاهش وزن نگران کننده است و می تواند نشانه یک بیماری جدی از جمله سرطان، بیماری های قلبی، دیابت و … باشد.
کاهش وزن ناگهانی را ممکن است هر فردی تجربه کند اما شایع ترین و جدی ترین حالت کاهش وزن در افراد مسن بالای 65 سال رخ می دهد. بنابراین اگر مسن هستید و از داروهای خاصی استفاده می کنید، باید به طور مداوم وزن خود را کنترل کنید و نسبت به این موضوع آگاه باشید که چه مقدار کاهش وزن نگران کننده است؟
بیشتر بخوانید: محاسبه bmi (شاخص توده بدنی)
چه مقدار کاهش وزن خطرناک است؟
امروزه بسیاری از افراد با رژیم های لاغری سفت و سخت به دنبال این هستند که وزن خود را کم کنند، به همین دلیل ممکن این سوال برای این افراد پیش بیاید که چه مقدار کاهش وزن خطرناک است؟
در جواب این سوال باید گفت که به گفته پزشکان کاهش وزن بیش از 5 درصد از وزن در طی 6 الی 12 ماه می تواند خطرناک باشد و ممکن است نشان از وجود یک بیماری در بدن باشد. البته کاهش وزن حتی کمتر از 5 درصد نیز ممکن است برای افراد مسن و افرادی که دچار بیماری خاصی هستند، خطرناک باشد.
بیشتر بخوانید: بهترین تغذیه برای سالمندان
کاهش وزن طبیعی چقدر است؟
به گفته متخصصین تغذیه کاهش وزن نیم تا یک کیلو در هفته، کاملا طبیعی و نرمال است. در صورتی که کاهش وزن شما بیشتر از این مقدار و سریع تر رخ دهد می تواند خطرناک باشد.
در صورتی که در یک مدت زمان بدون هیچ دلیل خاصی کاهش وزن سریع و شدید داشته باشد، در صورت بروز این علائم کاهش وزن نگران کننده است:
- کاهش وزن بدون هیچ گونه تغییری در سبک زندگی؛
- کاهش وزن بیشتر از یک کیلو در هفته؛
- کاهش وزن بدون افزایش تحرک و ورزش کردن؛
- کاهش وزن بدون ابتلا به بیماری خاصی؛
- کاهش وزن بدون پیروی از هر گونه رژیم لاغری؛
عوارض کاهش وزن سریع چیست؟
از جمله عوارض کاهش وزن ناگهانی و سریع عبارتند از:
- خستگی؛
- سردرد؛
- سرگیجه؛
- تحریک پذیری؛
- ایجاد اختلال در چرخه قاعدگی بانوان؛
- یبوست؛
- ریزش مو؛
- تحلیل عضلانی؛
علت کاهش وزن سریع چیست؟
علت کاهش وزن سریع و ناخواسته بدون اینکه فرد رژیم لاغری خاصی گرفته باشد یا تحرک داشته باشد، می تواند استرس یا یک بیماری جدی باشد.
یکی از دلایل اصلی کاهش وزن ناگهانی می تواند برخی بیماری های روحی یا جسمی باشد که این بیماری ها عبارتند از:
تیروئید بیش از حد فعال
کاهش وزن نگران کننده یکی از علائم رایج پرکاری تیروئید است. این بیماری به غیر از کاهش وزن شدید می تواند علائمی مثل اختلالات خواب و احساس گرمای دائمی است.
بیشتر بخوانید: تفسیر آنلاین آزمایش تیروئید رایگان
التهاب روده (IBD)
کاهش وزن نگران کننده می تواند یکی از علائم بیماری التهاب روده باشد. از جمله سایر علائم این بیماری می توان به خستگی، اسهال، نفخ معده، مدفوع خونی و معده درد است.
بیماری سلیاک
این بیماری نوعی اختلال خود ایمنی است که در آن مصرف گلوتن می تواند باعث آسیب به روده کوچک شود که علائمی همچون کاهش وزن و علائم گوارشی مثل اسهال و نفخ را به دنبال دارد.
مصرف داروهای خاص
مصرف برخی داروها مانند داروهای شیمی درمانی، داروهای ضد افسردگی، داروهای دیابت نوع دو و … باعث افزایش متابولیسم، کالری سوزی بیشتر و در نهایت کاهش وزن می شود.
دیابت
معمولا افراد مبتلا به بیماری دیابت، ممکن است در اوایل بیماری خود لاغری ناگهانی را تجربه کنند. همچنین این افراد ممکن است دائما احساس تشنگی بیش از حد را داشته باشند و تعداد دفعات ادرار آنها افزایش پیدا کند. این مشکلات بدین معنی است که بدن شما گلوکز را دفع می کند زیرا توانایی جذب آن را ندارد و باعث تشنگی شما می شود.
همچنین بیماری دیابت می تواند منجر شود بدن شما مواد مغذی را از ماهیچه ها بمکد و باعث کاهش وزن شدید شود.
بیشتر بخوانید: رژیم دیابتی
عدم مصرف غذای کافی
معمولا با افزایش سن، معده آهسته تر از قبل خالی می شود و این موضوع باعث می شود که فرد مدت طولانی تری احساس سیری داشته باشد. همچنین در سنین بالا برخی از سیگنال های مغزی که مسئول کنترل اشتها و سیری هستند ضعیف عمل می کنند. همین عوامل می توانند باعث لاغری نگران کننده در افراد مسن شوند.
افسردگی
در اکثر مواقع استرس و کاهش وزن ناگهانی رابطه مستقیمی با یکدیگر دارند. در صورتی که سطح استرس فرد بالا باشد و تبدیل به افسردگی شود ممکن است حتی فرد متوجه کاهش وزن ناگهانی خود نشده باشد. بنابراین قبل از اینکه به این مرحله برسید حتما با یک روانشناس مشورت کنید.
آرتریت روماتوئید
در صورت مبتلا به بیماری های التهابی مانند آرتریت روماتوئید، سیستم ایمنی شما به اشتباه به بافت های سالم حمله ور می شود که این بیماری ها می توانند منجر به بروز انواع عفونت و کاهش اشتهای فرد و در نهایت کاهش وزن ناگهانی شود.
پانکراتیت
افراد مبتلا به پانکراتیت حتی در صورتی که به طور معمول غذا بخورند، بدنشان به اندازه کافی آنزیم برای هضم غذا تولید نمی کند، کاهش وزن را تجربه می کند.
سرطان
برخی از انواع سرطان، تومور و زخم معده یا روده نیز می توانند باعث التهاب و افت وزن ناگهانی شوند.
البته در صورت ابتلا به سرطان، بدن برای مبارزه با تومورهای سرطانی کالری زیادی را مصرف می کند که همین مشکل باعث کاهش وزن شدید شود.
سل
بیماری سل اصولا را ریه ها درگیر می کند و می تواند باعث کاهش اشتها و کاهش وزن سریع شود. تا به امروز دلایل بیماری سل به طور قطع مشخص نشده است.
از جمله سایر علائم بیماری سل می توان به سرفه های پی در پی، درد قفسه سینه، خستگی، سرفه کردن به همراه خون یا خلط، تب و لرز و تعریق شبانه اشاره کرد.
از دست دادن عضلات
معمولا در اثر افزایش سن، عضلات فرد نیز به دلیل کاهش فعالیت بدنی رخ می دهد که می تواند منجر به لاغری ناگهانی شود.
بیماری آدیسون
در صورت ابتلا به این بیماری غدد آدرنال مقادیر مناسب کورتیزول و آلدوسترون تولید نمی کند. البته بیماری آدیسون چندان شایع نیست اما می تواند منجر به افت وزن ناگهانی، میل به نمک، تشنگی و ضعف شود.
در واقع در صورت مبتلا به این بیماری غدد آدرنال فرد به درستی کار نمی کند و سوخت و ساز بدن را با اختلال مواجه می کند.
انگل
انگل ها یا همان کرم ها باعث جذب کالری های بدن می شوند که همین مشکل منجر به کاهش اشتها و کاهش وزن نگران کننده می شود.
مشکلات قلبی و عروقی
معمولا افرادی که مشکلات قلبی و عروقی پیشرفته دارند، توده عضلانی بدن خود را از دست می دهد که این موضوع می تواند منجر به کاهش وزن شدید این افراد شود. در واقع در این مواقع قلب به سختی می تواند کار خود را انجام دهد و در نتیجه بدن شما کالری سوزی بیشتری خواهد داشت.
اندوکاردیت
در افراد مبتلا به این عارضه لایه درونی قلب آنها ملتهب می شود. در صورت پیشرفت این بیماری میکروب ها وارد جریان خون می شوند و در قلب تجمع پیدا می کنند. بالا رفتن حرارت بدن، باعث افزایش سرعت سوخت و ساز می شود که همین موضوع منجر به چربی سوزی و کاهش وزن ناگهانی می شود.
از جمله سایر علائم اندوکاردیت عبارتند از درد شکمی، سرفه کردن به همراه خون یا بدون آن، درد قفسه سینه، کمر درد، سختی در تنفس، تعریق شبانه، سردرد و ایجاد لکه های قرمز یا بنفش بر روی پوست.
آلزایمر
افراد مبتلا به آلزایمر بیش از سایر افراد در خطر افت وزن ناگهانی قرار دارند. زیرا این بیماری باعث می شود که فرد فراموش کند که غذا خورده است یا خیر.
ایدز
ویروس HIV به سلول های ایمنی حمله می کنند و باعث ایجاد عفونت در بدن می شود. در صورت پیشرفت بیماری ایدز فرد کاهش وزن شدید و علائمی مثل زخم های دهان، تعریق شبانه، درد عضلانی، گرگرفتگی، گلو درد، تب و لرز، خستگی، تورم غدد لنفاوی و دشواری در غذا خوردن را تجربه می کند.
بیماری لوپوس
لوپوس نوعی دیگر از بیماری خود ایمنی است که تمامی اعضای بدن به خصوص پوست، کلیه ها، مفاصل، سیستم گوارشی و سیستم عصبی مرکزی را تحت تاثیر قرار می دهد.
از آنجا که این بیماری در روند عملکرد سیستم گوارشی نیز اختلال ایجاد می کند، باعث کاهش جذب مواد مغذی کمتر در بدن و افت وزن نگران کننده می شود.
سایر عوامل لاغری نگران کننده
- اختلال وسواس فکری (OCD)؛
- شرایط استرس زا مانند مرگ عزیز، طلاق و …؛
- مشکلات دهان و دندانی؛
- بیماری کرون (التهاب روده)
- مشکلات گوارشی مثل زخم معده، کولیت اولسراتیو و …؛
- بیماری پارکینسون؛
- اعتیاد به الکل و مواد مخدر؛
- مشکلات بلع؛
- سندرم روده تحریک پذیر (IBS)؛
بیشتر بخوانید: ورزش های مناسب برای سندرم روده تحریک پذیر
سوالات متداول
معمولا کاهش وزن بیش از 5 درصد از وزن در طی 6 تا 12 ماه خطرناک است.
کاهش وزن همیشه نشانه سرطان نیست اما در برخی مواقع می تواند علت کاهش وزن ناگهانی سرطان باشد.
بیماری هایی مثل تیروئید پرکار، التهاب روده، بیماری لوپوس، ایدز، انگل، آلزایمر، بیماری سلیاک، افسردگی، اندوکاردیت، بیماری های قلبی-عروقی، آدیسون، سل، سرطان، آرتریت روماتوئید، دیابت و …. می توانند باعث کاهش وزن نگران کننده شوند.