روش های درمان یبوست در خانه و روش های پزشکی
تقریبا اکثر افراد در طول عمرشان برای یک بار هم که شده یبوست را تجربه کرده اند. افرادی که یبوست دارند دفع مدفوع دشواری دارند و این موضوع می تواند بسیار آزاردهنده باشد. در این مقاله از سیرا قصد داریم پس از بررسی دلایل ابتلا به این عارضه شما را با روش های درمان یبوست در خانه و روش های پزشکی آشنا کنیم.
روش های متنوعی برای درمان خانگی یبوست وجود دارد که عبارتند از مصرف خاکشیر، روغن زیتون، روغن کرچک، آب آلو، نوشیدن آب، انجام ورزش و … که در این مقاله درباره این روش ها و روش های پزشکی صحبت کرده ایم.
دلایل ابتلا یبوست چیست؟
وضعیت سلامتی بدن، سبک زندگی و نوع تغذیه می تواند در ابتلا به یبوست نقش داشته باشد. از جمله دلایل ابتلا به یبوست می توان به مصرف کم فیبر، مصرف کم مایعات، مصرف برخی داروها، بارداری و زایمان، کم کاری تیروئید، سندرم روده تحریک پذیر، کم تحرکی ، افسردگی و … اشاره کرد که در ادامه این نوشتار به تفصیل درباره این موارد صحبت خواهیم کرد.
مصرف کم فیبر
فیبر نوعی ماده مغذی است که باعث تسهیل عملکرد دستگاه گوارش می شود. این ماده مغذی هضم نمی شود و در روده باقی می ماند و از طریق مدفوع از بدن خارج می شود. این ماده باعث افزایش حجم مدفوع و در نهایت کارکرد خوب دستگاه گوارش می شود. در صورت داشتن رژیم روزانه سرشار از فیبر قدم بزرگی در پیشگیری و درمان یبوست برداشته اید.
مصرف کم مایعات
برای اینکه فیبر تاثیر خود را بگذارد نیاز به مصرف مایعات دارید. بنابراین اگر رژیم غذایی شما سرشار از فیبر است باید در کنار آن نیز مقدار زیادی آب بنوشید. یکی از علائم کم آبی بدن یبوست است و نوشیدن حداقل دو لیتر آب در روز برای جلوگیری از ابتلا به یبوست پیشنهاد می شود.
مصرف برخی از داروها
مصرف برخی از داروها مانند قرص های ضدافسردگی، آنتی هیستامین ها، کدوئین، مکمل های آهن و آنتی اسیدها می توانند یکی از دلایل ایجاد یبوست باشند.
بارداری و زایمان
یبوست در بارداری و پس از زایمان بسیار شایع است و علت آن نیز می تواند به دلیل ترشح پروژسترون و کاهش سرعت انقباض عضلانی در حرکت غذا از روده در ایام بارداری باشد. همچنین مصرف آهن اضافی بانوان باردار نیز می تواند منجر به ایجاد یبوست شود. این عارضه اصولا در سه ماه اول بارداری رخ می دهد.
کم کاری تیروئید
علائم کم کاری تیروئید در هر فردی با توجه به شدت کمبود هورمون ها می تواند متفاوت باشد و علائم به تدریج می تواند پیشرفت کند. زمانی که سرعت سوخت و ساز بدن کاهش پیدا می کند، ممکن است علائم به طور واضح تر خود را نشان دهند. از جمله نشانه های کم کاری تیروئیدی می توان به افزایش وزن و یبوست اشاره کرد. بنابراین با درمان کم کاری تیروئید، یبوست شما هم درمان خواهد شد.
بیشتر بخوانید: راه های افزایش سوخت و ساز بدن
سندرم روده تحریک پذیر
یکی از رایج ترین اختلالات گوارشی مربوط به سندروم روده تحریک پذیر می شود که روده بزرگ را تحت تاثیر قرار می دهد. افرادی که مبتلا به این عارضه هستند اصولا علائمی همچون نفخ معده، گاز معده، اسهال و یبوست را تجربه می کنند. این عارضه را می توان با داشتن رژیم غذایی مناسب، انجام حرکات ورزشی برای درمان سندرم روده تحریک پذیر، کنترل استرس و مصرف برخی داروها کنترل کرد.
کم تحرکی
در صورتی که زندگی کم تحرکی داشته باشید به مرور متابولیسم بدن شما کاهش پیدا می کند که این موضوع می تواند منجر به ایجاد یبوست و سایر بیماری ها و مشکلات شود. ورزش کردن و داشتن فعالیت بدنی باعث جلوگیری و رفع یبوست و همچنین سایر مشکلات و بیماری ها همچون چاقی می شود.
افسردگی و استرس
افسردگی و استرس می تواند زمینه ساز هر گونه بیماری و مشکل باشد که یکی از آنها یبوست می باشد. بنابراین به هیچ عنوان استرس و افسردگی را شوخی نگیرید و در اولین فرصت به یک روانشناس مراجعه کنید.
نشانه های یبوست چیست؟
از جمله نشانه های یبوست عبارتند از:
- گاز
- نفخ
- احساس پر بودن شکم
- درد در قسمت پایین شکم
- سردرد
برای درمان یبوست چه بخوریم؟
در اکثر مواقع درمان خانگی یبوست امکان پذیر است به همین دلیل ما قصد داریم در این قسمت به این سوال پاسخ دهیم که برای درمان یبوست چه بخوریم؟ از جمله روش های درمان خانگی یبوست عبارتند از درمان یبوست با خاکشیر، آلو، روغن کرچک، روغن زیتون، دمنوش های گیاهی، نوشیدن آب و … اشاره کرد.
درمان یبوست با آب آلو
آب آلو معجزه ای برای درمان یبوست است. به دلیل اینکه این میوه سرشار از فیبر است و باعث افزایش حجم مدفوع و دفع آسان آن می شود. آلو همچنین می تواند عملکرد روده بزرگ را تسهیل بخشد.
توجه!
پس از خوردن یک لیوان آب آلو اجازه دهید به طور کامل از دستگاه گوارشتان عبور کند، سپس لیوان دیگر را بنوشید. بهترین کاری که می توانید انجام دهید این است که یک لیوان آب آلو در صبح و یک لیوان دیگر در شب، هنگام خواب میل کنید. در صورتی که فاصله کافی بین مصرف دو لیوان آب آلو نباشد ممکن است دچار اسهال شوید.
البته می توانید به جای آب آلو هم چند عدد آلو بخورید. در اکثر مواقع تنها با خوردن آلو یا آب آلو در یک روز درمان سریع یبوست در منزل حاصل می شود.
درمان یبوست با روغن کرچک
یک روش درمان یبوست خانگی استفاده از روغن کرچک است. در صورتی که یک قاشق چای خوری روغن کرچک را با شکم خالی مصرف کنید باعث نرم شدن مدفوع می شود و تنها در چند ساعت یبوست شما به طور کامل برطرف می شود. در صورتی که بلعیدن روغن کرچک برایتان سخت است می توانید با مقداری آبلیمو یا یک لیوان شیر گرم میل کنید.
توجه!
بدون مشورت پزشک مصرف بیش از 7 روز از روغن کرچک توصیه نمی شود.
درمان یبوست با دمنوش های گیاهی
مصرف برخی از دمنوش های گیاهی مثل چای سبز، چای سیاه و دمنوش نعناع برای درمان فوری یبوست بسیار موثر هستند. در طول روز می توانید 3 الی 4 فنجان از این دمنوش ها بنوشید. همچنین دمنوش های گیاهی برای درمان یبوست کودکان نیز بسیار موثر است.
درمان یبوست با روغن زیتون
مصرف روغن زیتون یک روش موثر برای درمان خانگی یبوست شدید است. این روغن با نرم کردن مدفوع و دفع آسان تر آن به عنوان یک مسهل عمل می کند. می توان از روغن زیتون برای درمان یبوست شدید در بزرگسالان و کودکان استفاده کرد؛ به این ترتیب که با شکم خالی دو قاشق غذاخوری از آن را بخورید و یا اینکه در تهیه غذاهای مختلف از روغن زیتون استفاده کنید.
درمان خانگی یبوست با خاکشیر
برای درمان خانگی یبوست با خاکشیر این گیاه دارویی را به آب گرم اضافه کنید و آن را میل کنید. این گیاه دارویی برای درمان یبوست شدید در سالمندان بسیار می تواند مفید باشد و باعث تسهیل روند دفع مدفوع از روده شود.
نوشیدن آب برای درمان یبوست
همان طور که گفتیم یکی از دلایل ایجاد یبوست کم آبی بدن است. برای پیشگیری و درمان خانگی یبوست باید در طول روز حداقل 6 الی 8 لیوان آب بنوشید. البته نوشیدن آب گازدار نیز برای رفع یبوست می تواند موثر باشد.
ورزش برای درمان یبوست
طبق تحقیقات انجام شده ورزش کردن می تواند تاثیر بسزایی در درمان خانگی یبوست داشته باشد. یکی از دلایل ابتلا به یبوست، سبک زندگی غیرفعال و کم تحرکی است؛ به همین دلیل پزشکان توصیه می کنند که برای افزایش حرکات روده ورزش کنید. البته باید این نکته را هم در نظر داشته باشید که برخی مطالعات موافق ورزش کردن برای رفع یبوست نیستند؛ به همین دلیل نیاز به مطالعات بیشتری در این زمینه است.
بعضی دیگر از مطالعات نشان می دهد که با اینکه ورزش تاثیری در افزایش تعداد دفعات مدفوع ندارد اما منجر به کاهش بعضی از علائم یبوست می شود. ورزش کردن برای افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر هم می تواند بسیار موثر باشد.
از جمله ورزش های مناسب برای رفع یبوست می توان به ورزش های سبکی مثل شنا، پیاده روی، دوچرخه سواری و دویدن آهسته اشاره کرد.
داروی یبوست
داروهای درمان یبوست متنوع هستند که پزشک در صورت نیاز، مصرف آنها را برای بیماران مبتلا به یبوست تجویز می کند. این داروها صرفا جهت شناخت شما معرفی شده اند و به هیچ عنوان استفاده سرخود از این داروها برای رفع یبوست توصیه نمی شود.
تعداد قرص درمان یبوست بسیار زیاد است که از جمله داروهای بدون نسخه برای درمان یبوست می توان به قرص دی سیکلومین، کورکتول، کلسیم دوکوزات و اکس لاکس اشاره کرد. اما در صورتی که این داروها موثر نباشند، ممکن است پزشک برای درمان یبوست شدید قرص هایی مثل بیزاکودیل، لیناکلوتید، پلکاناتید، سی لاکس و یا متیل نالترکسون را تجویز کند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورتی به یکباره دچار یبوست به همراه درد و کرامپ شکمی شدید، توانایی دفع مدفوع یا خارج کردن گاز معده را نداشتید باید سریعا به پزشک مراجعه کنید.
در شرایط زیر باید به یک متخصص گوارش مراجعه کنید:
- در مواقعی که برای اولین بار دچار یبوست شده اید و تغییر رژیم غذایی و تحرک هم در درمان آن موثر نبود است.
- در صورت مشاهده خون در مدفوع.
- تجربه درد شدید در هنگام دفع مدفوع.
- کاهش وزن بدون دلیل.
- در صورتی که یبوست شما بیش از دو هفته طول بکشد.
- تغییر چشمگیر اندازه، شکل و قوام مدفوع.
سوالات متداول
داروهای مختلفی برای رفع یبوست وجود دارند که از جمله قرص درمان یبوست که بدون نسخه هستند می توان به قرص دی سیکلومین، کلسیم دوکوزات، اکس لاکس و داروی کورکتول اشاره کرد.
از جمله روش های درمان خانگی یبوست در بارداری این است که خانم ها در این ایام میوه هایی مثل گلابی، آلو، سیب، انواع توت و تمشک بخورید. همچنین خوردن انواع سوپ، ذرت بو داده، حبوبات، غلات و کلم بروکلی هم توصیه می شود.
در صورتی که علت یبوست نوزاد تغییر وضعیت از شیر مادر به شیر خشک باشد. با کارهایی مثل بالا بردن به آرامی پاهای نوزاد و همچنین ماساژ شکم نوزاد کمک به درمان یبوست یک ماهه کنید. اما بهترین راهکار مشورت با یک پزشک اطفال است.